Operation Sindoor: সনাতন ধৰ্মত সেন্দূৰৰ মহত্ব কি?

dainik janambhumi May 08, 2025

ডিজিটেল ডেস্কঃ পহলগাম আক্ৰমণৰ  প্ৰত্যুত্তৰ দিবলৈ ভাৰতীয় সেনাই পাকিস্তানত অতৰ্কিতে চলালে এয়াৰ ষ্ট্ৰাইক। আমাৰ ভাৰতীয় নাৰীৰ সেন্দূৰ কাঢ়ি লৈ গৈছিল সেই নাৰকীয় কাণ্ডই।  পহলগাম-কাণ্ডত কৰুণ মৃত্যুক সাবটি লোৱা লোকসকলৰ পত্নীৰ নামত উছৰ্গিত এই অভিযানৰ নাম দিয়া হৈছিল 'অপাৰেশ্যন সেন্দূৰ'। আৱেগিক ৰূপত শক্তিশালী 'অপাৰেশ্যন সেন্দূৰ' এই নামটো দিছে প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে।  পহলগাম-কাণ্ডৰ ভুক্তভোগী পৰিয়ালক অপাৰেশ্যন সেন্দূৰে কৰিলে ন্যায় প্ৰদান। মৃতকৰ আত্মাই এতিয়া শান্তি পাইছে বুলি মন্তব্য ভুক্তভোগী পৰিয়ালৰ। 

পহলগামৰ নৃশংস হত্যাকাণ্ডৰ প্ৰত্যুত্তৰ বিচাৰিছিল দেশবাসীয়ে।   ঘটনাটোৰ ১৫ দিনৰ পাছতে সন্ত্ৰাসবাদৰ বিৰুদ্ধে 'অপাৰেশ্যন সেন্দূৰ'ৰ জৰিয়তে শক্তিশালী প্ৰত্যুত্তৰ দিলে ভাৰতে।  পাকিস্তানৰ সন্ত্ৰাসবাদীৰ ৯টা ঘাটিক লক্ষ্য কৰি ভাৰতে চলালে মিছাইল আক্ৰমণ। এই আক্ৰমণত ৯০জনতকৈও অধিক সন্ত্ৰাসবাদী নিহত হোৱাৰ লগতে দুৰ্ধৰ্ষ সন্ত্ৰাসবাদী মাছুদ আজাহাৰৰ পৰিয়ালৰ ১৪জনকৈ সদস্য নিহত হয়।

ভাৰতৰ সফল অভিযান অপাৰেশ্যন সেন্দূৰক লৈ এতিয়া ব্যগ্ৰ সমগ্ৰ বিশ্ববাসী। সকলোৱে জানিব বিচাৰিছে সেন্দূৰ কি? সনাতন ধৰ্মত ইয়াৰ মহত্ব কি? পাকিস্তানৰ গুগলতো ট্ৰেণ্ডিঙত আছে Meaning of Sindoor.

আহকচোন জানো সনাতন ধৰ্ম বা হিন্দু দৰ্শনত সেন্দূৰৰ মহত্ব কি?  সনাতন ধৰ্মত সেন্দূৰ বিবাহিতা নাৰীৰ প্ৰতীক। সেন্দূৰ হিন্দু  ভাৰতীয় নাৰীৰ বিবাহিত হোৱাৰো প্ৰমাণ । সেন্দূৰ একপ্ৰকাৰৰ ৰঞ্জক পদাৰ্থ। সনাতন ধৰ্মত সেন্দূৰক অতি পৱিত্ৰ বুলি গণ্য কৰা হয়।  হিন্দু ধৰ্মৰ বিশ্বাস অনুসৰি স্বামীৰ দীৰ্ঘজীৱনৰ বাবে বিবাহিত হিন্দু নাৰীয়ে সেন্দূৰ ব্যৱহাৰ কৰে। সেন্দূৰৰ ৰঙা ৰং শক্তি আৰু প্ৰেমৰ প্ৰতীক। হিন্দু নাৰীয়ে স্বামীৰ মংগল কামনা কৰি গোটেই বৈবাহিক জীৱনতে সেন্দূৰ লৈ থাকে।

সেন্দূৰৰ ৰঙা ৰংটোৱে জীৱন, যৌৱন আৰু প্রাণময়তাক বুজায় । সেয়ে ভাৰতীয় হিন্দু বিবাহিতা মহিলাই সেন্দূৰ পৰিধান কৰে । ভাৰতীয় সমাজ তথা সনাতন ধৰ্মত মহিলা সকলে সেন্দূৰ লোৱাৰ পৰম্পৰা বহু বছৰ পুৰণি। মহাভাৰত, পুৰাণ, হৰাপ্পা সভ্যতাৰ পৰা সেন্দূৰ ব্যৱহৃত হোৱাৰ প্ৰমাণ পোৱা যায় । সেন্দূৰ দেৱী দুৰ্গাৰ প্ৰতীক ৰূপে বিৱেচনা কৰা হয় । মা লক্ষ্মী , ভগৱান হনুমান আৰু গণেশৰো পূজা সেন্দুৰেৰে কৰা হয়। সেয়ে সেই মংগলময় সেন্দূৰক নিজৰ সেঁওতাত ধাৰণ কৰিবলৈ পোৱাটো সৌভাগ্যৰ কথা বুলি ভবা হয় !

ভাৰতীয় সমাজ তথা সনাতন ধৰ্মত মহিলাসকলে সেন্দূৰ লোৱাৰ পৰম্পৰা বহু বছৰ পুৰণি। কেৱল সৌন্দৰ্য বৰ্ধনৰ বাবে নহয় বিবাহিতা মহিলাসকলে সেন্দূৰ পৰিধান কৰাৰ আছে বহু পৌৰাণিক পৰম্পৰা তথা বৈজ্ঞানিক কাৰণ। দেৱী পাৰ্বতীয়েও স্বামীক বেয়া দৃষ্টিৰ পৰা ৰক্ষা কৰিবলৈ সেন্দূৰ পৰিধান কৰিছিল, সীতা দেৱীয়েও শ্ৰীৰামৰ দীৰ্ঘ আয়ুসৰ বাবে সেন্দূৰ লৈছিল বুলি প্ৰবাদ প্ৰচলিত। এক অন্য মান্যতা অনুসৰি দেৱী লক্ষ্মীয়ে পৃথিৱীত ৫খন ঠাইত বসবাস কৰে। তাৰে এটা স্থান শিৰ। সেই কাৰণে বিবাহিতা মহিলাসকলে শিৰত সেন্দূৰ লয়, যাতে তেওঁলোকৰ ঘৰত লক্ষ্মীয়ে বাস কৰে আৰু ঘৰখন সুখ-সমৃদ্ধিৰে ভৰি থাকে।

সেন্দূৰৰ সম্বন্ধ স্বামীৰ দীৰ্ঘায়ুৰ কামনা আৰু সুস্থ স্বাস্থ্যৰ লগতেই পত্নীৰ শাৰীৰিক আৰু মানসিক স্বাস্থ্যৰ লগতো আছে। কোৱা হয় যে সেন্দূৰে মানসিক চাপো কম কৰে। ৰঙা ৰং শক্তি আৰু স্ব-স্ফূৰ্তিৰো প্ৰতীক। অৰ্থাৎ ইয়াৰ ফলত শক্তিৰ অনুভৱ হয়। জ্যোতিষশাস্ত্ৰ অনুসৰি মেষ ৰাশিৰ স্থান কপালত বুলি কোৱা হয়। যাৰ স্বামী মংগল,মংগলৰ ৰং সেন্দূৰীয়া। যাক শুভ বুলি গণ্য কৰা হয়। এইবাবেই মহিলাসকলে কপালত সেন্দূৰৰ ফোঁট লয়। 

সেন্দূৰ পৰিধান কৰাৰ আছে কিছু বৈজ্ঞানিক কাৰণো। পঞ্চভূতৰ দ্বাৰা গঠিত আমাৰ মানৱ শৰীৰ। মানুহৰ শৰীৰৰ গ্ৰন্থিসমূহ সূৰ্য গ্ৰন্থি, চন্দ্ৰ গ্ৰন্থি, ব্ৰহ্ম গ্ৰন্থি, বায়ু গ্ৰন্থি আদি বিভিন্ন নামেৰে নামকৰণ কৰা আছে। মানুহৰ শিৰত সূৰ্যগ্ৰন্থি নামৰ গ্ৰন্থি থাকে, এই গ্ৰন্থি কপালৰ পৰা মূৰৰ পিছফাললৈ বিয়পি থাকে। এই সূৰ্যগ্ৰন্থিয়ে আমাৰ বুদ্ধিক নিয়ন্ত্ৰণ কৰি খং উঠা বা শান্ত থকাটো নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। সূৰ্য গ্ৰন্থি গৰম হ’লে মানুহৰ বুদ্ধি কমি যায় আৰু খং উঠে আৰু ঠাণ্ডা থাকিলে মানুহো শান্ত হৈ থাকে।

যেতিয়া এজনী ছোৱালী বিয়া হৈ এখন নতুন ঘৰলৈ যায়, তেতিয়া তাত বহুত সমস্যাৰ সন্মুখীন হ’ব লগা হয়। যাৰ ফলত এজনী সাধাৰণ ছোৱালীৰ মূৰৰ সূৰ্য গ্ৰন্থি গৰম হ’ব পাৰে। যিহেতু সেন্দূৰ বনাবৰ বাবে চন্দন, পাৰা আদি ঠাণ্ডা বস্তুৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। পাৰা হ’ল ঔষধি গুণ সম্পন্ন ধাতু , যিয়ে মানসিক অৱসাদ, চাপ আঁতৰাই মগজুক সক্ৰিয় আৰু কাৰ্যক্ষম কৰে । এগৰাকী জীয়াৰী বিবাহৰ পাছত এগৰাকী বোৱাৰীলৈ উত্তৰণ হয় ; সেয়ে তেওঁৰ কপাল আৰু শিৰত সেন্দূৰ ল’বলৈ দিয়া হয় যাতে কইনাগৰাকীৰ মন-মগজু শান্ত-শীতল হৈ থাকে।  যেতিয়া সেন্দূৰ কপালত বা শিৰত লয় তেতিয়া সূৰ্য গ্ৰন্থি ঠাণ্ডা হৈ থাকে আৰু ছোৱালী এজনীক নতুন ঘৰখনৰ সকলো বাধা অতিক্ৰম কৰাই ধুনীয়াকৈ ঘৰখন চলাই নিয়াত সহায় কৰে।

এইসমূহৰৰ উপৰি সেন্দূৰক হিন্দু বিবাহিতা নাৰীৰ মুখ্য অলংকাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। একো অলংকাৰ পৰিধান নকৰিলেও সামান্য সেন্দূৰকণেই নাৰীগৰাকীৰ সৌন্দৰ্য উজলাই তোলে বুলি বিশ্বাস কৰা হয়।

সনাতন ধৰ্মত এয়াই সেন্দূৰৰ মহত্ব। এই সেন্দূৰৰ মূল্য সকলোৱে উপলব্ধি কৰাটো উচিত।

Share This